- نویسنده:پویا فتاحی
- 1403/02/14
- 12:35
الیاف ساخت انسان_ بخش دوم
خصوصیات رنگرزی و تکمیل استات
خصوصیات رنگرزی و تکمیل استات
با توجه به حساسیت الیاف استات در برابر حرارت ، تكميل و رنگرزی این الیاف باید با دقت انجام گیرد. حداکثر حرارت مطمئن که برای این عملیات پیشنهاد میشود ۱۲۰ درجه سانتیگرا دست در عملیات اطوکشی و کاربردن پرسهای داغ نیز باید دقت به عمل آید؛ زیرا حرارت بالاتراز ۱۲۰ سبب شیشه ای شدن سطح الیاف میشود در مورد رنگرزی ترجیح داده میشود که حتی الامکان عمل زیر ۸۵ درجه انجام گیردزیرا جوشیدن استات در محلول رنگ شفافیت الیاف را کاهش می دهد. گاهی برای امکان پذیر کردن رنگرزی الیاف استات با رنگهای مستقیم خمی و آزوییک، الیاف استات را توسط محلول قلیایی سود کستیک صاپونیفیه میکنند بدین ترتیب مقداری از گروههای استیل آن را جدا میکنند و گروه هیدروکسیل آزاد میشود
سایر الیاف بازیافته
الیاف رابر ، یک محصول طبیعی است که از درختان مخصوص به دست می آ آید ساختمان آن از زنجیرهای ملکولی بلند تشکیل شده است که قابلیت پذیرش شکل الیاف را دارا هستند، ولی نظربه اینکه ملکولهای آن بشدت پیچیده و تاب خورده هستند، در حالت طبیعی به شکل الیاف وجود ندارند. از این روملکولهای آن نمیتوانند به طور مستقیم کنار یکدیگر قرار گیرند، و این بر خلاف خواص عمومی سا ير الیاف است قابلیت ارتجاعی را بر ، سبب شده است که مصرف عمده ای در بسیاری از محصولات نساجی داشته باشد با توجه به اینکه تولید آن مثل سایر الیاف مصنوعی ا مکانپذیر ،نیست لذا عموما به صورت صفحات، یانوارهایی تهیه میشود که متناسب با مصرف آن در منسوجات به کار میرود . در صورتی که بخواهند را بررا به صورت فیلامتنت تهیه کنند در این صورت بایداز لاتکس استفاده شود بدین ترتیب که ابتدا عمل ریسندگی و پس از آن ولکانیزاسیون انجام گیرد رابر در ۱۶۰ درجه سانتیگرادنرم و در ۲۲۰ درجه ذوب میشود لاتکس یک سیستم کلوئیدی است که از کائوچودیسپرس شده در یک ماده۲۲۰درجهواسط تشكیل میشود و جرم مخصوص آن ۰/۹۹ است
الیاف شیشه ای
از مدتها پیش نظر براین بود که میتوان با ذوب شیشه ، نخ فیلامنت تهیه کرد. در سال ۱۸۴۱ در انگلستان ماشین ریسندگی الیاف شیشه ای در معرض آزمایش قرار گرفت ولی به علت ابتدایی بودن دستگاه موفقیتی حاصل نشد پیش از جنگ جهانی دوم نیز در آلمان کوششهای زیادی در این جهت به عمل آمدولی با زنتیجه مطلوب حاصل نشد تا اینکه در سال ۱۹۳۸ در امریکا کمپانی الیاف شیشه ای اونز کورنینگ ۳ پس از چند سال کوشش به وسیله ذوب کردن شیشه و عبور دادن آن از منفذهای رشته، ساز توانست دراین باره موفقیتی حاصل کند و امروزه بعضی از کشورها از جمله در انگلستان الیاف شیشه ای در گلاسکونخ الیاف شیشه ای تهیه میکند
خصوصیات الیاف
از خصوصیات بارز الیاف شیشه ای ، استحکام ، مقاومت در مقابل حرارت ضد حریق بودن و مقاومت در مقابل عوامل بیولوژیکی و شیمیایی است. این گونه الیاف دارای خاصیت ارتجاعی و کشش نیستند هر چه فیلامنت تهیه شده نازکتر باشد، به همان نسبت خاصیت انحناپذیری آن نیز بیشتر است. ازدیاد طول تا حد پارگی آن ۲ درصد است و این مقدار برای مقاصد جی فوق العاده کم است چگالی آن در حدود ۲/۵ تا ۲/۷ استاگرچه نقطه ذوب آن ۸۱۵ درجه سانتیگراد است ولی در حرارت بالاتر از ۳۱۵ درجه سانتیگرادمقاومت الیاف اثرمیگذارد این است که چرا الیاف شیشه ای که دارایخصوصیات کریستالی نیستند، مقا مقاومت زیادی دارندهمان طوری که قبلا اشارهشد ساختمان درونی الیاف شامل قسمت هایی از ملکولهای منظم است عقیده براین است که در قسمتهایی زالیاف که درآن بعضی از ملکولها به طور منظم قرار نگرفته اند پاره شدگی رخ میدهد. آرایش ملکولی باعث کاهش نقص در قسمتهای کریستالی میشود، ولی چون الیاف شیشه ای به طور کلی حالت آمورف دارند، طبیعتا دارای نقصی نظیر قسمتهای کریستالی نیست و به همین دلیل مقاومت آن بیشتر است الیاف شیشه ای به دلایل زیر برای تهیه لبا س مناسب نیستند
-
در مقابل سایش مقاومت ندارندزیرا فیلامنت خشن و زبر می شودو در نتیجه شکسته میشود و مویه هایی در سطح پارچه بعد از مدتی از مصرف به وجود میآید
-
فاقد جذب رطوبت اندو به همین دلیل در تماس با بدن احساس سردی می شود
خصوصیات
نخ فلزی به علت پلاستیکی بودن لایه ای که سطح فلز آلومینیم راپوشاندهاست، کاملا انحناء پذیرست و تا حدودی خاصیت کششی دارد
استحكام
قدرت اسبات بیوتراتکه سطح فلز را پوشانده است فوق - العاده زیاد نیست، ولی به اندازه کافی مقاوم است که به صورت تاره بود مورد استفاده قرار گیرد. اگر چنانچه استحکام بیشتری مورد نظر باشد ممکن است الیاف ويسكوز ، یا نایلون به دور آن تابیده شود دورآن نخی که به وسیله مایلر پوشیده شده است از نظر استحکام بهترستو این استحکا م به علت وجود خصوصیات پلی استر بودن مایلرست ازاین نوع نخها ، بدون اشکال برای عملیات بافندگی و کشبافی می توان استفاده کرد
حرارت
نخی که سطح آن را استات بيوترات پوشیده است، تا حرارت ۷۰ درجه سانتی گراد قابل شستشوست ولی اگر درجه حرارت افزایش یابد، روی شفافیت و درخشندگی آن تاثیر میکند نخ مجهز به پوشش مایلر را میتوان تا ۱۴۰ درجه حرارت بدون از دست دادن درخشندگی آن شستشو داد
ثبات رنگی
ثبات رنگی الیاف در مقابل نورفوق العاده خوب است
خشک شویی
برای نخی که سطح آن به وسیله استات بیوترات پوشیده شده است میتوان از موادی که برای سلولز استات خطری ایجاد نمیکند استفاده کرد
عوامل بیولوژیکی و شیمیایی
نخهای فلزی به طور کلی ضد بید هستندمقاومت در مقابل عوامل بیو لوژیکی و شیمیایی به نوع ماده ای که برای پوشش آن استفاده میشود بستگی دارد
رنگرزی
هدف از رنگرزی نخ فلزی در واقع رنگ کردن الیاف دیگری نظیر پنبه یا نایلون است که همراه با نخ فلزی بافته میشوند؛ و این عمل زمانی نتیجه مطلوب میدهد که نخ پیش از بافندگی و به طور جداگانه رنگرزی شود ولی در صورتی که نخ فلزی در حالت پارچه رنگرزی شود، در آن صورت مطلوب بودن نتیجه به ماده ای که سطح نخ را پوشانده است ، بستگی دارد؛ به این معنا که اگر عملیات رنگرزی در نقطه جوش اشکا نخ با مایلر پوشانده شده باشد، ولی اگر با سلولز استات بيوترات پوشانده شده باشد درجه حرارت حمام نباید از ۷۰ درجه سانتیگرادتجا وز کند . در انتخاب نوع نخواهد داشت ، رنگ نیز باید توجه داشت که بنوعی باشد که باعث لکه گذاری روی نخ فلزی به این دلیل است که در این مورداز رنگهای دیسپرس نباید نشوداستفاده شودنخهای فلزی به طور کلی بیشتر برای دکوراسیون مورد استفاده قرار می گیرد در بعضی موارد نیز برای لباسهای زنانه نظیر بلوز دامن ، از آن استفاده میشود
منبع
برگرفته از کتاب خصوصیات الیاف نساجی
نوشته محسن حاجی شریفی
